Als we de kraan opendraaien, stroomt er ongelimiteerd gezond en drinkbaar water uit. Dat vinden we evident. Maar vreemd genoeg is drinkbaar water geen wettelijk basisrecht.
In 2013 plaatste een Europees Burgerinitiatief (EBI) de campagne 'Water is een Mensenrecht' op de Europese agenda. Het burgerinitiatief wil de toegang tot schoon drinkwater en sanitaire voorzieningen als fundamenteel recht in Europese wetgeving verankeren en pleit voor publieke waterdiensten en universele toegang. Het verzet zich tegen de (verdere) liberalisering van watermaatschappijen. Het EBI verzamelde 1.884.790 handtekeningen en zorgde ervoor dat het Europees Parlement een openbare hoorzitting hield over het thema.
Het comité achter de campagne van het burgerinitiatief bestond grotendeels uit vertegenwoordigers van vakbonden uit de publieke sector. De overheidsvakbonden – waaronder ACV Openbare Diensten – vinden het belangrijk dat de watervoorziening in publieke handen blijft.
Waterdiensten vervullen essentiële levensbehoeften en zijn geen handelswaar. Vandaag hebben ongeveer twee miljoen Europeanen geen toegang tot schoon drinkwater of sanitaire voorzieningen. Velen dreigen afgesloten te worden door betalingsproblemen.
De Europese Commissie moet stoppen met de privatisering van water- en sanitaire diensten te bevorderen. Marktwerking leidt tot ongelijkheid: wie meer kan betalen, krijgt betere diensten, terwijl de meest kwetsbaren achterblijven. Water en sanitaire voorzieningen zijn mensenrechten en moeten voor iedereen toegankelijk zijn.
In België is de watervoorziening voorlopig nog in publieke handen. Maar we moeten alert blijven. De Vlaamse regering halveerde immers het budget voor het waterbeschermingsplan Blue Deal. En die Blue Deal moet Vlaanderen net weerbaarder maken tegen waterschaarste door droogte en overstromingen.
Conclusie
Schoon, veilig en betaalbaar drinkwater is een mensenrecht. De watervoorziening is een publieke dienst en moet dat blijven. De overheid moet voldoende investeringen voorzien om waterschaarste, -overlast en -vervuiling aan te pakken. Onderinvestering door de overheid mag geen aanleiding geven tot commercialisering en privatisering van de waterwinning en verwerking.
Lees ook ons artikel over het indrukwekkende waterproductiecentrum De Blankaart van de Watergroep in Woumen.