Alcohol, roken en drugs op de werkvloer
Herken de signalen en reageer gepast op verslavingen op de werkvloer
Alcohol en drugs
-
Beleidsverklaring alcohol en drugs
Iedere onderneming moet een beleidsverklaring hebben over het alcohol- en drugsbeleid. Over deze beleidsopties moet een consensus gevonden worden in het Comité PB. De onderneming neemt de beleidsverklaring op in het arbeidsreglement en informeert alle personeelsleden (hiervoor geldt cao nr. 100).
Let op: de procedure voor het wijzigen van het arbeidsreglement moet hierbij niet gevolgd worden.
-
Alcohol en drugs in het arbeidsreglement
Ondernemingen kunnen regels rond alcohol- en druggebruik opnemen in het arbeidsreglement. Bijvoorbeeld:
- het binnenbrengen van alcohol
- het gebruik ervan op het werk
- beschikbaarheid van alcohol in bedrijfskantine
- te volgen procedures bij overmatig alcoholgebruik
- de procedures en kostenregeling bij het naar huis brengen van werkonbekwame werknemers
- ...
Let op: ondernemingen zijn niet verplicht dit in hun arbeidsreglement op te nemen. Deze regels worden via de normale procedure opgenomen in het arbeidsreglement.
Wil je het arbeidsreglement wijzigen? Dan heb je unanimiteit in de ondernemingsraad nodig. Bij gebrek aan unanimiteit of als er geen ondernemingsraad is, bestaat er een procedure via de inspectie om tot een akkoord te komen. Is er geen verzoening mogelijk dan verschuift de discussie naar het paritair comité van de sector. -
Testen op alcohol en drugs
Afnemen van niet-medische testen zoals ademtesten kan alleen als het arbeidsreglement regels bevat over:
- het alcohol- en drugsbeleid in de onderneming (zie 'Beleidsverklaring')
- het afnemen van niet-medische testen
Verder moeten ze binnen de wettelijke normen en voorwaarden van cao nr. 100 vallen. Denk aan preventiedoeleinden, geen bewijswaarde, na toestemming van de werknemer, niet discriminerend, proportioneel, respect privacy, ...
Medische of biologische testen zoals analyse van urinestalen, bloed, … blijven verboden of strikt beperkt. Afnemen van deze testen mag enkel door arbeidsartsen. Het is hen verboden om de resultaten te communiceren aan de werkgever. Zij mogen enkel als resultaat de melding van ‘geschikt’ of ‘ongeschikt’ meegeven. De testen vallen onder het medisch geheim en kunnen enkel met toestemming van werknemer worden uitgevoerd.
Roken op het werk
Roken op het werk is verboden, want volgens de wet heeft elke werknemer het recht op werkruimtes en sociale voorzieningen (denk aan toiletten, refters, …) die vrij zijn van tabaksrook. Dat geldt ook in het gemeenschappelijk vervoer van en naar het werk die de werkgever ter beschikking stelt. Het rookverbod telt ook voor werknemers die over een individuele werkruimte beschikken.
De werkgever heeft de verantwoordelijkheid om de naleving van het rookverbod op te volgen.
-
Is de elektronische sigaret op het werk verboden?
Ja. De wetgeving voorziet enkel een afwijking voor een rooklokaal (zie hierboven). De wetgeving bepaalt daarnaast dat elke element dat tot roken kan aanzetten of dat laat geloven dat roken toegestaan is, verboden is op de plaatsen waar er gewerkt wordt.
Een elektronische sigaret, zelfs als ze geen tabak bevat, is zeer vergelijkbaar met een normale sigaret, en geeft damp af. Deze sigaret is gemaakt met het doel er uit te zien als een normale sigaret. Een elektronische sigaret vormt dus een element dat kan aanzetten tot roken, en deze toelaten op de werkvloer is dan ook verboden. -
Is het voor bezoekers, leveranciers, klanten, … ook verboden te roken in mijn bedrijf?
Je werkgever moet ervoor zorgen dat de personen die het bedrijf betreden, ingelicht worden over het rookverbod en de eventuele maatregelen die daartoe zijn genomen. Dit met de bedoeling dat deze personen die maatregelen ook kunnen respecteren. Je werkgever kan deze personen niet verbieden om te roken maar hij moet hen wel aansporen om het reglement dat geldt in het bedrijf te respecteren. -
Kan mijn werkgever een rooklokaal voorzien?
Ja, dat kan. Maar deze afwijking van het algemene rookverbod moet wel eerst op het Comité PB worden besproken en geadviseerd. Bij afwezigheid van een Comité PB moet de syndicale afvaardiging hierover adviseren, of de werknemers zelf als er geen syndicale afvaardiging is.
Let op: de mogelijkheid om een rookkamer te voorzien is geen recht voor de rokers.
Indien er een rookkamer voorzien wordt, moet de verluchting afdoende zijn of moet de kamer voorzien worden van een rookafzuigsysteem dat de rook afdoende verwijdert. Het Comité PB brengt ook een voorafgaand advies uit over de regeling van de toegang tot dit lokaal tijdens de werkuren. Hierbij mogen de werknemers die niet-roken niet gediscrimineerd met betrekking tot de uurregeling en eventuele pauzes die aan de rokers worden toegestaan.