Welzijnsbeleid en diensten voor preventie en bescherming

Je onderneming heeft best een goed uitgedacht en gestructureerd welzijnsbeleid

• Risicoanalyse van het welzijnsbeleid

  De werkgever moet het welzijnsbeleid baseren op een risicoanalyse. Op basis daarvan werkt hij de preventiemaatregelen uit. Als dat in orde is, moet deze info in twee documenten verwoord worden:

  • Globaal preventieplan: de planning van het preventiebeleid over een periode van vijf jaar.
  • Jaarlijks actieplan: concretisering van het globaal preventieplan met de concrete maatregelen die tijdens het jaar worden uitgevoerd.

• Deelnemers aan het welzijnsbeleid

  In het welzijnsbeleid zijn de volgende rollen weggelegd:
  

  • De werkgever is verantwoordelijk voor het opstellen en uitvoeren van het welzijnsbeleid.
  • Het Comité PB draagt bij aan het verbeteren van het welzijn van de werknemers.  In ondernemingen waar geen Comité PB bestaat, neemt de vakbondsafvaardiging de bevoegdheden over. In de publieke sector waar de vakbondsvertegenwoordiging georganiseerd is volgens het specifiek vakbondsstatuut van het openbaar ambt zijn er (basis)overlegcomités
  • De hiërarchische lijn voert het preventiebeleid van de werkgever uit.
  • De interne dienst voor preventie en bescherming op het werk (interne dienst PB): staat de werkgever en de werknemers bij in de uitvoering van de welzijnsreglementering. 
  • De externe dienst voor preventie en bescherming op het werk (externe dienst PB): indien de interne dienst niet alle taken kan vervullen die de wetgeving verplicht, moet de werkgever een beroep doen op een externe dienst. 
  • De werknemers dragen zorg voor hun eigen veiligheid en gezondheid en die van hun collega's. Deze taak hangt af van hun opleiding en de instructies die ze van de werkgever kregen.
  • De inspectie van het toezicht op het welzijn op het werk ziet toe op de uitvoering van het welzijnsbeleid en de naleving van de welzijnsreglementering. 

• Aanwezige preventieadviseurs

  De werkgever bepaalt op basis van het globaal preventieplan en advies van het Comité PB op welke preventieadviseurs hij een beroep doet. Er zijn vijf soorten preventieadviseurs mogelijk (de eerste drie zijn steeds verplicht).

  Er zijn preventieadviseurs van: 

  • arbeidsveiligheid
  • arbeidsarts
  • psychosociale aspecten
  • ergonomie
  • arbeidshygiëne

• Verplichtingen van de interne dienst PB

  Elke interne dienst PB (en elk van de onderliggende afdelingen) moet ten minste 1 preventieadviseur arbeidsveiligheid hebben.

  
  

  De werkgever is niet verplicht om die preventieadviseur(s) voltijds in dienst te nemen. Wel moet de minimumduur van de prestaties van de preventieadviseurs vastgelegd zijn met het akkoord van het Comité PB.

  
  

  De werkgever kan beslissen of de onderneming zelf het gezondheidstoezicht uitoefent of beroep doet op een externe dienst PB. Ook voor de overige 3 preventieadviseurs kan de werkgever beslissen een beroep te doen op de externe dienst PB.
  

• De preventieadviseur arbeidsveiligheid

  In een onderneming met minder dan 20 werknemers, mag de werkgever zelf de functie van preventieadviseur uitoefenen. 

  In alle andere gevallen moet de preventieadviseur deel uitmaken van het personeel van de onderneming.

  Het opleidingsniveau van de preventieadviseur arbeidsveiligheid hangt af van de aard van de activiteiten van de onderneming en van het aantal werknemers. Het opleidingsniveau bepaalt welke taken en opdrachten de interne preventieadviseur zonder hulp van de externe dienst PB mag uitvoeren.  

  De preventieadviseur arbeidsveiligheid treedt in elk geval op als de secretaris van het Comité PB. Deze persoon moet deze rol in volledige onafhankelijkheid vervullen.

• Aanstelling van een preventieadviseur

  De aanstelling, vervanging of verwijdering van een preventieadviseur uit zijn functie kan alleen gebeuren na voorafgaand akkoord van het Comité PB of voor de preventieadviseur van de centrale interne dienst PB van alle Comités PB in de verschillende vestigingen.

   

  Als er geen akkoord is binnen het Comité PB, dan moet de werkgever het advies vragen van de inspectie ‘toezicht welzijn op het werk’ . Als de inspectie de partijen niet kan verzoenen, sturen ze een advies aan de werkgever. De werkgever bezorgt binnen de dertig dagen het advies aan het Comité PB. Pas daarna kan de werkgever een definitieve beslissing nemen.

• Organisatie van de externe dienst PB

  De externe dienst PB is samengesteld uit twee afdelingen:

  • Afdeling risicobeheersing
    • Arbeidsveiligheid, met de preventieadviseur arbeidsveiligheid
    • Ergonomie, met de preventieadviseur-ergonomie
    • Bedrijfshygiëne, met de preventieadviseur-arbeidshygiëne 
    • Psychosociale aspecten, met de preventieadviseur-psychosociale aspecten
  • Afdeling gezondheidstoezicht
    • Arbeidsgeneeskunde, met de preventieadviseur-arbeidsarts

• Rol van het Comité PB in de externe dienst PB

  Wanneer je onderneming beroep doet op een externe dienst PB moet er een overeenkomst ondertekend worden met de externe dienst PB. Je werkgever moet hierover vooraf advies vragen aan het comité PB. Dit moet ook gebeuren wanneer je werkgever van externe dienst PB wil veranderen. 

  Geniet de preventieadviseur van de externe dienst PB in je onderneming niet langer het vertrouwen van de werknemers? Dan kan je als comité PB vragen om de preventieadviseur te vervangen. Wanneer alle werknemersvertegenwoordigers in het comité PB een vervanging vragen, dan is de werkgever verplicht hier op in te gaan en de externe dienst PB inlichten. De externe dienst PB moet op zijn beurt een nieuwe preventieadviseur aanstellen. 

• Externe dienst PB: adviescomité

  Een adviescomité, samengesteld uit werknemers- en werkgeversvertegenwoordigers, vergadert om de drie maanden binnen de externe dienst PB en verzekert de opvolging en het beheer van de dienst. 

  
  

  Het ACV maakt van dit adviescomité gebruik om een reeks kwalitatieve eisen naar voren te schuiven. Dat kan bijvoorbeeld gaan over de bezoeken aan de onderneming, de deelname aan vergaderingen van het comité of de aanwezigheid van voldoende gekwalificeerd personeel in de externe dienst PB.

  
  

  Dit is ook nodig, omdat de kwaliteit in dienstverlening kan verschillen van dienst tot dienst. Heb je problemen met de externe dienst PB die je niet zelf kan oplossen? Neem contact op met het ACV.

Welzijn op het werk