Wettelijk pensioen: praktische info

Word lid en ontdek hoe het ACV je bijstaat bij je pensioen!

• Wat is de eerste pensioenpijler?

  De wettelijke pensioenen binnen het socialezekerheidsstelsel zijn het rust- en overlevingspensioen. Zij vormen de 1ste pijler en dekken 2 sociale risico's:

  • ouderdom: hiervoor ontvang je een gewoon pensioen of rustpensioenen
  • weduwnaarschap, of het verlies aan inkomen voor de echtgenoot van een werknemer, zie de overlevingspensioenen.

   

  Binnen de 1ste pensioenpijler bestaan 3 pensioenstelsels of pensioenregelingen naast mekaar. Dit hangt af van je loopbaan. De stelsels verschillen sterk van elkaar, zowel op vlak van uitkeringen als op vlak van bijdragen. 
  

   

• Welke pensioenstelsels zijn er?

  Werknemers bouwen meestal rechten op in 1 van de volgende pensioenstelsels of pensioenregelingen:

  • stelsel voor werknemers in loondienst: deze regeling geldt voor werknemers uit de privésector, maar ook voor niet-vastbenoemde werknemers uit de openbare sector
  • publiekrechtelijke stelsels: ambtenaren en vastbenoemde leerkrachten in het vrije net
  • stelsel voor zelfstandigen 

   

  In deze rubriek vind je meer info over het stelsel voor werknemers in loondienst. Voor publiekrechtelijke regelingen kan je terecht op de website van ACV Openbare Diensten. 

• Wat is de wettelijke pensioenleeftijd?

  Momenteel is de wettelijke pensioenleeftijd 65 jaar, zowel voor mannen als voor vrouwen. Deze regel is sinds 2009 van kracht. Onder regering Michel I is beslist om de pensioenleeftijd vanaf 2025 op te trekken naar 66 jaar en vanaf 2030 naar 67 jaar.

  Je pensioen gaat ten vroegste in op de 1ste dag van de maand die volgt op de maand waarin je de pensioenleeftijd bereikt.
  

• Hoe zit het met vervroegd pensioen?

  Aantal loopbaanjaren

  Werknemers met een voldoende lange loopbaan kunnen hun pensioen vervroegd opnemen. Dat is mogelijk op:

  • 60 jaar en 44 loopbaanjaren
  • 61 jaar en 43 loopbaanjaren
  • 63 jaar en 42 loopbaanjaren

   

  Het vervroegd pensioen wordt berekend op basis van de op dat moment voltooide loopbaan. Als je op 60-jarige leeftijd een loopbaan hebt van 44 jaar, bedraagt je pensioen 44/45ste.

  Loopbaan berekenen

  De lengte van je loopbaan wordt niet enkel bepaald op basis van het aantal jaren dat je als werknemer gewerkt hebt. Ook de tijd die je werkte als ambtenaar of zelfstandige tellen mee. Hetzelfde geldt voor loopbanen in het buitenland, voor zover die binnen de grenzen van internationale overeenkomsten vallen.

  Voor een precieze berekening ga je naar mypension.be. Dat is het online pensioenportaal waar je alle gepersonaliseerde informatie vindt over wettelijke en aanvullende pensioenen.

• Hoe wordt het rustpensioen berekend?

  Berekening

  Het bedrag van je rustpensioen of ouderdomspensioen wordt bepaald via een ingewikkelde berekening. De Federale Pensioendienst (FPD) doet deze berekening. 

  • Voor elk kalenderjaar van je beroepsloopbaan wordt het brutoloon vermenigvuldigd met een herwaarderingscoëfficiënt. Voor de periode 1955-1974 wordt een welzijnscoëfficiënt in rekening gebracht. De coëfficiënten zijn wettelijk bepaald. 
  • Een aantal periodes van inactiviteit tellen ook mee, d.w.z. ze worden gelijkgesteld met werk. Die periodes worden 'sociale risico's' genoemd. Het gaat om periodes van ziekte, arbeidsongeval, werkloosheid, ... 
  • Dit jaarlijkse loon wordt gedeeld door 45 of door het aantal jaren in een volledige loopbaan. Dat getal wordt tenslotte vermenigvuldigd met 0,6 (60%) voor een alleenstaandenpensioen en met 0,75 (75%) voor een gezinspensioen. 
    

• Wat is de pensioenbonus en wanneer ik heb er recht op?

  Ben je al met pensioen, maar werk je toch nog verder dan krijg je bovenop je pensioen een pensioenbonus. 

  Je krijgt de pensioenbonus maximaal 3 jaar. Hoe langer je blijft werken, hoe hoger de bonus. Van zodra je stopt met werken, krijg je geen pensioenbonus meer. 

  Opgelet: je kan de bonus pas beginnen opbouwen vanaf 1 juli 2024 en je mag pas ten vroegste met pensioen gaan vanaf 1 januari 2025.

  Bonusdagen

  Volgende dagen worden in rekening genomen voor je pensioenbonus:

  • Effectief gewerkte dagen waarvoor je een loon ontving. Dus bijvoorbeeld ook vakantiedagen, feestdagen, flexi-dagen, ... 
  • Gelijkgestelde dagen met een maximum van 30 dagen per jaar zoals bijvoorbeeld thematische verloven of onvrijwillige werkloosheid. Uitzondering:  dagen van loopbaanonderbreking, tijdskrediet, zorgkrediet of landingsbaan tellen niet mee. 

   

  Goed om weten:

  • Je ontvangt de pensioenbonus automatisch en hoeft deze niet aan te vragen.
  • Check op mypension.be vanaf wanneer je de bonus kan opbouwen en of je loopbaan volledig is.
  • Het bedrag van je pensioenbonus hangt af van het aantal loopbaanjaren op je vroegste pensioendatum. Je krijgt de bonus in 1 keer uitbetaald of je kan er voor kiezen die maandelijks uitbetaald te krijgen.
  • Er geldt een bonusplafond. 

   

  ℹ Check zeker ook alle actuele info op www.pensioenbonus.be. 

• Wanneer maak je aanspraak op het gezinstarief?

  Zowel mannen als vrouwen kunnen van een pensioen tegen gezinstarief genieten. Voorwaarde is wel dat je gehuwd bent of wettelijk samenwoont en je partner: 

  • niet werkt of werkt binnen de grenzen die aan gepensioneerden zijn toegestaan.
    
  • geen pensioen of een vervangingsinkomen ontvangt dat groter is dan het verschil tussen het 'gezinstarief' en het 'alleenstaandentarief'. Is dat wél het geval? Dan wordt je pensioen verminderd met het voordeel dat je partner geniet.

   

  In alle andere gevallen wordt het pensioen berekend tegen het 'alleenstaandentarief'.
  

• Hoe zit het met de uitbetaling van mijn pensioen?

  Je pensioen krijg je maandelijks betaald via overschrijving op je bankrekening. Je moet de FPD ieder jaar een 'levensbewijs' bezorgen. Dat kan je bij je gemeente opvragen. 

  Voor een precieze berekening of informatie over je pensioenbetalingen ga je naar mypension.be. Dat is het online pensioenportaal waar je alle gepersonaliseerde informatie vindt over wettelijke en aanvullende pensioenen.

  
  

• Heb je als gepensioneerde ook recht op vakantiegeld?

  Ja, als gepensioneerde krijg je ook vakantiegeld. Je vakantiegeld krijg je samen met je pensioen in mei uitbetaald.  

Je pensioen beter begrijpen om het beter te verdedigen

Het ACV strijdt voor een waardig pensioenstelsel.  Dat zorgt ervoor dat: 

• gepensioneerden hun levensstandaard kunnen behouden
• gepensioneerden beschermd zijn tegen armoede

Door hervormingsrondes voldoet ons wettelijk pensioen niet volledig aan dit dubbel doel. Ontdek hoe het zover is kunnen komen en vooral wat we eraan kunnen doen. 

Hoe zit het met het wettelijk pensioen of rustpensioen?

Hoe zit het met mijn pensioen? Vanaf wanneer kan ik met pensioen en hoe wordt het rustpensioen berekend? Lees hier alle praktische info na!

Aanvullende en andere pensioenen

Naast het gewone pensioen zijn er nog de aanvullende pensioenen (tweede en derde pijler), het overlevingspensioen, minimumpensioen en IGO.

SWT (brugpensioen)

SWT (brugpensioen) is een regeling waardoor oudere werknemers na ontslag een bedrijfstoeslag krijgen naast de werkloosheidsuitkering.