Zwanger- en ouderschap in de openbare sector

Vanaf het moment dat je zwanger bent, heb je er alle belang bij je werkgever daarvan op de hoogte te brengen. Je brengt het best een doktersbriefje binnen met de vermoedelijke datum van de bevalling.

Je moet ook op tijd je mutualiteit op de hoogte brengen.

Zwangerschapsrust

• 15 weken
• Maximaal zes weken voor de vermoedelijke bevallingsdatum (prenataal verlof)
• Minstens 9 weken na de bevalling (postnataal verlof)

Je kiest zelf wanneer je prenataal verlof in gaat. Niet opgenomen dagen verschuiven automatisch naar het postnataal verlof. 

Vanaf de zevende dag voor de vermoedelijke bevallingsdatum ben je verplicht om thuis te blijven. Beval je toch vroeger, dan kan je die dagen niet overdragen naar het postnataal verlof. 

Als je zwanger bent van een meerling, krijg je maximaal 8 weken prenataal verlof. Postnataal verlof kan je met twee weken verlengen.

Als het pasgeboren kind na zeven dagen na de bevalling opgenomen blijft in de verpleeginstelling, dan mag de postnatale rust met hetzelfde aantal dagen verlengd worden, tot een maximale verlening van 24 weken.

Sinds 12 juni 2020 is er een wet van kracht die nieuwe afwezigheidsperiodes gelijkstelt voor de verlenging van het bevallingsverlof om negatieve gevolgen van de coronacrisis op te vangen. Meer informatie daarover vind je hier. 

Vergoeding statutairen

• 100 % loon
• De dagen van je moederschapsverlof worden niet afgetrokken van je ziekteverlofdagen

Vergoeding contractuelen

• Moederschapsuitkering van 82% van je laatste loon, uitgekeerd door het ziekenfonds
  • Eerste 30 dagen: berekend op volledig salaris
  • Daarna: berekend op geplafonneerd salaris
• Breng de mutualiteit op tijd op de hoogte van je zwangerschap

Vanaf het ogenblik je zwanger bent, heb je er alle belang bij om de werkgever daarvan op de hoogte te brengen. Vanaf dat ogenblik zijn er namelijk een aantal wettelijke beschermingsmaatregelen die in werking treden. Die hebben betrekking op de arbeidsvoorwaarden en op de gezondheid van jou en je ongeboren kind. Zo heb je het recht om van het werk afwezig te zijn voor een zwangerschapsonderzoek wanneer dat niet kan plaatsvinden buiten de werkuren. 

Het is aan te raden om de werkgever eerst formeel te informeren door een geneeskundig getuigschrift aangetekend te versturen of het geneeskundig getuigschrift te overhandigen en een bewijs van ontvangst te vragen. Door je werkgever eerst formeel in te lichten, ben je beschermd tegen ontslag. Daarna kan je het goede nieuws ruimer bekend maken. 

Vanaf het ogenblik dat de werkgever formeel op de hoogte is van de zwangerschap, begint een speciale bescherming tegen ontslag te lopen. De werkgever mag je vanaf dat ogenblik niet ontslaan omdat je zwanger bent. Die ontslagbescherming loopt tot een maand na het postnataal verlof (met inbegrip van de verlengingen). De ontslagbescherming geldt niet bij bijvoorbeeld zware professionele fouten. 

De werkgever moet de arbeidsgeneesheer op de hoogte brengen van elke zwangerschap van zijn personeelsleden. Jouw werkpost wordt beschouwd als risicopost als de risico-analyse een gezondheidsrisico uitgewezen heeft of als je nachtarbeid verricht. De werkgever moet dan een van de volgende maatregelen nemen: een tijdelijke aanpassing van de arbeidsomstandigheden/ risicogebonden werktijden of een verandering van werkpost. Die moeten verzoenbaar zijn met de gezondheidstoestand van de werkneemster. Wanneer dat onmogelijk blijkt, dan word je verwijderd van je werk. In dat geval ontvang je als contractueel personeelslid een uitkering die voorzien is in het kader van de ziekte- en invaliditeitsverzekering of de beroepsziekten. De werkgever is gedurende die periode geen enkel loon verschuldigd. Als statutair personeelslid word je tijdens de werkverwijdering wel doorbetaald zonder de dagen af te trekken van het saldo van je ziektekredietdagen.  

We merken dat er vooral voor jobs in de zorg aangepast werk vereist is of zelfs een werkverwijdering. Dat kan op voorhand collectief vastgelegd worden of per individuele situatie bekeken worden op vraag van de werknemer of werkgever.  

Heb je een beroep waaraan risico's verbonden zijn of werk je 's nachts, dan moet de werkgever de arbeidsomstandigheden tijdelijk aanpassen door de werktijden of de werkpost te veranderen. Het werk moet aangepast zijn aan de gezondheidstoestand van de werkneemster. 

Als er geen aanpassingen mogelijk zijn, dan moet je stoppen met werken (werktijdverwijdering). Dat kan vooraf collectief worden vastgelegd of per individuele situatie bekeken worden. 

Als een zwangerschapsonderzoek niet kan plaatsvinden buiten de werkuren, dan mag je daarvoor van je werk afwezig zijn.

De bescherming tegen ontslag geldt vanaf het moment dat de werkgever op de hoogte is van de zwangerschap. Het loopt tot een maand na het postnataal verlof (verlengingen inbegrepen). Het geldt niet bij zware professionele fouten.

• Tot 9 maanden na de geboorte
• Voor een arbeidsdag van minder dan 7,5 uur: één keer een half uur pauze
• Voor een arbeidsdag vanaf 7,5 uur: twee keer een half uur pauze
• Het moet vooraf afgesproken zijn met de werkgever
• De werkgever zorgt voor een afgesloten ruimte waarin je de pauze kan nemen

De vader of de meeouder mag 15 dagen afwezig zijn op het werk binnen vier maanden na de geboorte. Je hoeft die dagen niet aansluitend op te nemen. 

Voor statutaire personeelsleden betaalt de werkgever de eerste 10 dagen het loon door aan 100%. De resterende dagen heb je recht op 82 % van je brutosalaris. Voor de berekening van die 82 % wordt er rekening gehouden met een begrensd brutoloon van € 26 230 (100%) op jaarbasis. Dat betekent dat ambtenaren die minder dan € 26 230 (100%) verdienen recht hebben op 82% van hun brutosalaris. Ambtenaren die € 26 230 (100%) of meer verdienen krijgen 82% van het geplafonneerde salaris. 

Voor contractuele personeelsleden worden de eerste drie dagen betaald door de werkgever. De laatste twaalf dagen zijn ten laste van de mutualiteit en de uitkering bedraagt 82% van het begrensd brutoloon. Nadat je het verlof hebt aangevraagd bij je werkgever, bezorg je een aanvraagformulier aan de mutualiteit. 

Er zijn verschillende manieren voor jonge ouders om langer afwezig te zijn of om deeltijds te werken door de geboorte van een kindje of voor de opvang en opvoeding van jonge kinderen. Alle informatie daarover vind je bij "je loopbaan onderbreken".