Auteur: Koen Meesters

05/12/2024

De laatste vijf jaar verdubbelde het aantal managementvennootschappen volgens van cijfers van Statbel. In absolute cijfers betekent dit een stijging van 41.150 vennootschappen in 2019 naar 76.578 in 2023, tot meer dan 80.000 in 2024. Met als resultaat een verlies aan belastinginkomsten en sociale bijdragen ten voordele van de hoge inkomens. De Hoge Raad legde in oktober 2024 nog eens de vinger op de wonde.

Vennootschappen hebben doorheen de tijd allerlei fiscale kortingen en gunsttarieven verkregen. Hierdoor draagt de vennootschapsbelasting slechts 3,3% bij tot het BBP, terwijl de personenbelasting 11,8 % van het BBP vertegenwoordigt. De vennootschapsbelasting brengt per jaar 14,9 miljard euro op en de personenbelasting 54 miljard euro. Ondertussen vloeit voor elke 100 euro vennootschapsbelasting 100 euro terug naar de ondernemingen onder de vorm van subsidies. Vennootschappen krijgen dus evenveel dan hetgene ze bijdragen.

Op dit moment bedraagt het hoogste tarief in de personenbelasting 50%, én wordt dit tarief door relatief veel belastingplichtigen bereikt. Voor vennootschappen ligt dit anders. Een KMO geniet, onder voorwaarden, van een tarief van 20% in de vennootschapsbelasting.  De effectieve belastingvoet ligt vaak nog lager. De huidige fiscale regels stimuleren dus om beroepsactiviteiten te verzelfstandigen onder de vorm van een vennootschap. Veel inkomsten verschuiven dus van de belastinggrondslag van de natuurlijke personen naar die van de vennootschappen.

Het type vennootschap dat men hiervoor gebruikt noemt men een managementvennootschap, die vaak de vorm van een besloten vennootschap aanneemt. Het is een juridische entiteit die wordt opgericht voor de activiteiten van een bedrijfsleider of consultant. Naast het relatief lage tarief in de vennootschapsbelasting zijn er ook nog gunstregimes, waarbij kapitaal kan uitgekeerd worden tegen verlaagde tarieven aan roerende voorheffing, zoals VVPR BIS.

De redenen dat managementvennootschappen boomen zijn duidelijk. De vennootschapsbelasting is aantrekkelijker dan de personenbelasting. De OESO heeft al meermaals gesteld dat de lasten op arbeid in ons land bij de allerhoogste liggen. Daarbovenop is sinds de hervorming van het wetboek vennootschappen het veel makkelijker een besloten vennootschap op te richten. Er is helemaal geen minimum kapitaalvereiste meer nodig als inbreng!

In de lopende onderhandelingen alludeert men op fiscale hervormingen waarbij de lasten op arbeid zouden dalen en de focus lag op de hoogste inkomens. Daarnaast wil men wie als zelfstandige zonder vennootschap werkt belonen met een nieuwe fiscale korting, namelijk de ondernemersaftrek. Tenslotte wil men de minimumbezoldiging licht laten stijgen en indexeren.

ACV ziet het toch wat anders. Wij zijn geen voorstander van nieuwe fiscale koterijen voor wie onderneemt vanuit de personenbelasting. De oplossing van ACV een hervorming van de personenbelasting, met focus op de lage en middellonen, en een hogere sociale bijdrage door de managementvennootschap op inkomsten uit de arbeid van haar bestuurders en zelfstandige medewerkers.

Tenslotte moet schijnzelfstandigheid worden aangepakt, want op heden werken veel vennootschappen maar voor één opdrachtgever. Een verstrengde antimisbruikbepaling kan hier aan meehelpen. Tenslotte zou het minimum uit te keren bedrag aan bezoldiging voor de bedrijfsleider door de vennootschap moeten stijgen vooraleer men gebruik kan maken van het verlaagde tarief van KMO’s.  Een jaarlijkse indexatie van dit bedrag is noodzakelijk. Vennootschappen moeten voorbehouden blijven voor werkelijk ondernemerschap, en niet dienen als fiscaal instrument.