'Recht op protest'-coalitie stapt naar Grondwettelijk Hof

In februari 2024 voerde de 'Recht op protest'-coalitie acties tegen de nieuwe wet die 'kwaadwillige aantasting van het overheidsgezag' strafbaar maakt. Nu stapt de coalitie naar de rechter om dit artikel in het Strafwetboek te laten schrappen. De wet vormt een gevaar voor het recht op protest en de vrijheid van meningsuiting. Burgerlijke ongehoorzaamheid, zoals het bewust overtreden van een onrechtvaardige wet, zou hierdoor te makkelijk bestraft kunnen worden.

Onnauwkeurige en onnodige wet

Volgens de coalitie, waar ook het ACV deel van uitmaakt, is het artikel 547 van het Strafwetboek te vaag beschreven. Het artikel stelt dat 'kwaadwillig het gezag van de staat ondermijnen' strafbaar wordt.

“Dit misdrijf is onnauwkeurig, dubbelzinnig en voor interpretatie vatbaar. Het is nochtans een fundamenteel recht om vooraf te weten wat strafrechtelijk verboden is en welke straffen er op een misdrijf staan”, reageren de vakbonden en organisaties.

Gevaar voor willekeur

Door algemene termen zoals 'ernstige bedreiging van de nationale veiligheid of volksgezondheid' krijgen politie en justitie te veel speelruimte om acties van burgerlijke ongehoorzaamheid te bestraffen. De coalitie vreest dat er willekeur ontstaat en dat mensen zwaarder gestraft kunnen worden voor het aanzetten tot ongehoorzaamheid dan voor het overtreden van de wet zelf.

Risico voor sociaal en politiek protest

Het Federaal Instituut voor de Mensenrechten waarschuwde in oktober 2023 al dat de wet het risico meebrengt dat sociale en politieke protesten strafbaar kunnen worden gesteld. Volgens de coalitie is het juist de taak van NGO's en vakbonden om wetten die in strijd zijn met grondrechten aan te vechten. Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens onderstreept regelmatig dat vrijheid van meningsuiting cruciaal is voor een rechtvaardige samenleving.

Oproep tot bescherming van burgerlijke ongehoorzaamheid

De coalitie benadrukt dat burgerlijke ongehoorzaamheid — geweldloos een wet overtreden die als onrechtvaardig wordt gezien — vaak leidt tot belangrijke veranderingen en het publieke debat stimuleert. Ze roepen het Grondwettelijk Hof op om deze wet nietig te verklaren en zo de vrijheid van meningsuiting te beschermen.

 

In 2023 voerde het ACV samen met de andere vakbonden en middenveldorganisaties acties tegen het betogingsverbod van Van Quickenborne. We haalden een syndicale overwinning binnen en het betogingsverbod werd afgevoerd! Lees er hier meer over.